Cerrahi diş hekimliği
Unterthemen
Tümör hastalıkları
Şayet hücrelerin büyümesini, bölünmesini ve farklılık göstermesini yönlendiren kontrol mekanizmaları kontrol dışına çıkarsa bu durumda şişlik (tümör, neoplasi) oluşur. Tümör hücreleri bağımsız ve sürekli olarak büyür. Bu büyümesini kendiliğinden durdurmaz ve organizmanın kumanda sinyallerine tepki vermez. Vücuttaki bu durumu ile (sağlıklı organları yerinde etkileme), büyüme davranışları (nüfuz eden büyüme) veya özümleme ürünleri ile (hormonlar, toksinler, antijenler) tüm organizmaya zarar verir.
Genel olarak iyi huylu (benigne) ve kötü huylu (maligne) tümörler arasında ayırım yapılır. Ancak bu durumda kötü huylu demek bu tümörlerin ölümcül olduğu anlamına da gelmez. Tümörün iyi veya kötü huylu olması, özel ve ince dokulu tümör özelliklerini tanımlar.
İyi huylu tümörler yavaş yavaş büyür ve başka dokulara karşı sınırlıdır (genelde bağlatıcı doku kapsülü ile), damarlara nüfuz etmez, diğer dokulara sızmaz, metastazlar (yavru şişlikler) teşkil etmez ve histolojik olarak farklıdır (genelde sağlıklı bir doku gibi görülür). Fakat sağlıklı dokunun bastırılması suretiyle hayati tehlike arz eden komplikasyonlara sebebiyet verebilir.
İyi huylu tümörler
Ağızda mukozanın iyi huylu bir tümörü fibrom’dur. Bu fibrom yavaş yavaş (pek çok ay ve yıl) büyür ve ağrılara sebebiyet vermez.
Daha küçük ve iyi huylu tümörler kesmek suretiyle alınır. İlgili doku bir bütün olarak alınır ve bir pataloji laboratuarında hassas dokusu açısından muayene edilir.
Kötü huylu tümörler
Kötü huylu tümörler net bir şekilde olmaksızın sınırlıdır, çok hızlı büyürler, damarların içine nüfuz eder, diğer dokulara geçer, bunları parçalar, metastaz teşkil eder ve histolojik olarak farklı değildir (normal doku görünümü yoktur). Metastaz teşekkülü (yavru şişlikler) ve agresif bir büyüme sonucu ölümcül etkileri ortaya çıkabilir.
Diş hekimliği tababetinde sık sık ortaya çıkan tümörler, ağızda mukoza kanseri ve çene kemiği tümörleri, fibromlar ve hemanjiomlardır (çene-yüz sahasının kan damarlarında). Keza diş dokularından da tümörler gelişebilir. Burada özellikle adamantinom’dan (ameloblastom’dan) bahsedilmektedir. Burada semimalijin tümör söz konusu olup, menşei mine epitel hücrelerinden gelmektedir.
Tümor türünde, kistik teşekkül olarak tüm sert diş dokularını içerebilen odontum’dur.
Tümör hastalığının görüntüsü veya diğer özellikleri sıralanamıyorsa bu durumda bir laboratuvarda (patalog nezdinde) hassas doku muayenesinin yapılması gerekir. Bununla ilgili olarak doku numunesinin alınması şarttır. Küçük ve hasta doku parçasının cerrahi olarak alınması deneme kesimi olarak tanımlanır. Laboratuarın histolojik bulgusu teşhisin garanti edilmesine yardımcı olur.