Bakterie mogą dostać się do głębszych warstw tkanek policzków, warg oraz dna jamy ustnej różnymi drogami. Mogą to być np. wierzchołki korzeni w przypadku infekcji kanałów korzeniowych, kieszonki przyzębne albo zainfekowana po ekstrakcji kość zębodołu. W obrębie tkanki łącznej pod wpływem kontaktu z bakteriami rozwija się nasilony stan zapalny. Jeżeli surowiczy wysięk nie ma drogi odpływu, powstaje obrzęk. Wzmożony napływ limfocytów oraz granulocytów prowadzi do powstania nacieku. Wskutek rozpadu tkanek po dwóch, trzech dniach powstaje wypełniona ropą jama – ropień.

Leczenie polega na usunięciu zastoju wydzieliny oraz postępowaniu przeciwbakteryjnym. W wyniku ciągłego rozkładania się tkanek po upływie kilku dni ropień zwykle ulega samoistnemu otwarciu i opróżnieniu. W przypadku niezastosowania leczenia pozostaje przetoka, przez którą zapalna wydzielina uchodzi na zewnątrz. Otwarcie ropnia przy pomocy skalpela nazywane jest nacięciem (incisio). Wycięcie (excisio) oznacza natomiast wycięcie patologicznie zmienionych tkanek.

Utrudnione wyrzynanie zęba (dentitio difficilis) dotyczy przede wszystkim dolnych zębów mądrości, które ze względu na brak miejsca nie mogą się całkowicie przebić do łuku zębowego. Ponieważ jednak dziąsła nie są zrośnięte ze szkliwem, w przypadku zęba niecałkowicie wyrżniętego powstaje kieszonka, w której zbierają się resztki pokarmowe. Błona śluzowa tworzy kapturek nad częścią powierzchni żującej. W ciężkich przypadkach, przebiegających ze szczękościskiem i obrzękiem części miękkich, konieczne jest wdrożenie antybiotykoterapii oraz chirurgiczne otwarcie kieszonki. Profilaktyczne usunięcie zatrzymanych zębów mądrości zapobiega nawrotom dolegliwości.

Jeśli obecność kieszonki przyzębnej prowadzi do powstania nacieku zapalnego lub ropnia, odpływ wydzieliny osiąga się poprzez nacięcie (incisio) lub otwarcie kieszonki. W trudnych przypadkach leczenie stanu zapalnego wymaga dodatkowego zastosowania antybiotyku. Po ustąpieniu ostrych dolegliwości przeprowadza się leczenie zapalenia przyzębia lub usunięcie zęba.